အမူအက်င္ ့ေဟာင္းတစ္ခုကို ေျပာင္းလဲရတာ ဒါမွမဟုတ္ အမူအက်င္
့သစ္တစ္ခုကိုပ်ိဳးေထာင္ရတာ သိပ္လြယ္ကူတဲ ့ ကိစၥမဟုတ္ေပမဲ ့ေကာင္းမြန္တဲ ့
အက်ိဳးရွိတဲ ့ အေျပာင္းအလဲဆိုရင္ စတင္ၾကည္ ့သင္ ့ပါတယ္။ အထူးသျဖင္
့က်န္းမာေရးနဲ ့ပတ္သက္တဲ ့ အမူအက်င္ ့ေလးေတြေပါ ့။တခ်ိဳ ့ သိပ္ျပီး
ဝန္ထုပ္ဝန္ပိုးမျဖစ္တဲ ့ ေျပာင္းလဲမႈေလးေတြက အေရးပါတဲ ့
အက်ိဳးကိုရရွိေစတတ္ ပါတယ္။ ေနထိုင္စားေသာက္မႈ ပံုစံ(life
style) အေျပာင္းအလဲ ေသးေသးမႊားမႊားေလးေတြက
က်န္းမာေရးကိုအမ်ားၾကီးေထာက္ကူေပးတတ္ပါတယ္။အေျပာင္းအလဲနဲနဲ လုပ္ၾကည္
့ရံုနဲ ့ ေန ့စဥ္ လန္းဆန္းတက္ၾကြျပီး ေသြးတိုး၊ ဆီးခ်ိဳလို ေရာဂါၾကီးေတြ
ျဖစ္ႏိုင္ေခ် ေလွ်ာ ့ခ်ေပးတာ၊ သက္သာေစႏိုင္တာေတြ အက်ိဳးခံစားရႏိုင္ ပါတယ္
။ေျပာင္းလဲ က်င္ ့သံုး သင္ ့တာေလးေတြ မွ်ေဝေပးခ်င္ပါတယ္။
နံနက္ေစာေစာစာ (Breakfast)
တစ္ဥာဥ္
့တာအိပ္စက္ျပီး ႏိုးထလာခ်ိန္မွာ ခႏၶာကိုယ္က အစာနဲ ့ ေဝးကြာေနတဲ
့နာရီေပါင္း မ်ားစြာျဖစ္ေနပါျပီ။ ဆိုလိုတာက အစာလိုအပ္ေနပါျပီ။ ေသြးထဲမွာ
သၾကားဓာတ္ကေလ်ာ ့ေနပါျပီ။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ နံနက္ေစေစာစာ မစားပဲ ဆက္ေနလိုက္ရင္
ဦးေႏွာက္ဟာ လိုအပ္တဲ ့ သၾကားဓာတ္မရရွိလို ့ ပံုမွန္
လုပ္ကိုင္ႏိုင္စြမ္းေတြေလ်ာ ့က်လာမွာပါ။ စိတ္ရႈပ္ေထြးတာ၊အာရံုစူးစိုက္လို
မရတာေတြျဖစ္လာႏိုင္ပါ တယ္။ တခ်ိဳ ့ေလ ့လာခ်က္ေတြအရ
နံနက္ေစာေစာစာကို ျပည္ ့တင္းေအာင္စားတဲ ့ ကေလးေတြက အတန္းထဲမွာ
ပိုျပီးသင္ယူရလြယ္ကူသလို မွတ္ဥာဏ္ပိုေကာင္းတယ္လို ့ဆိုပါတယ္။ န့နက္ေစာေစာစာ
ရဲ ့ အေရးၾကီးတဲ ့အက်ိဳးတစ္ခုကေတာ ့ တစ္ေန ့တာလံုးဆာေလာင္မႈကို
ထိန္းထားနိုင္တာပါပဲ။ နံနက္ေ စာေစာ စာ မစား သူေတြကေတာ ့ အဲဒါကို ျဖည္
့ဆည္းအစားထိုးဖို ့ ေန ့လည္စာ၊ ညစာေတြကို သာသာထိုးထိုးစားေလ
့ရွိၾကပါတယ္။အဲဒါက ကယ္လိုရီပိုမ်ားတာ၊ အဆီပိုမ်ားတာေတြ ျဖစ္သြားတတ္ ပါတယ္။
အဲသလိုပဲ ေစာေစာစာ မစားသူေတြက သေရစာေတြကိုပိုျပီး ခဏခဏစားသံုးတတ္ သူေတြ
ျဖစ္လာ တတ္ ပါတယ္။ အေမရိက နဲ ့ ဗင္နီဇြဲလား နိုင္ငံေတြမွာ
အဝလြန္ အမ်ိဳးသမီးေတြကို ကိုယ္အေလးခ်ိန္ ေလွ်ာ ့ခ်ေစတဲ ့အခါ
သုေတသနျပဳထားတာေတြအရေတာ ့ နံနက္စာအဝစားတတ္သူေတြက ဝိတ္ ေလ်ာ ့တာ
ပိုျပီးသိသာတယ္လို ့ဆိုျပန္ပါတယ္။ ေန ့စဥ္ နံနက္စာစားသံုးတာက
ကိုယ္အေလးခ်ိန္ေလွ်ာ ့ခ်ရာမွာ သိသာသလို ဆီးခ်ိဳေရာဂါ ျဖစ္ေပၚေစမႈကိုလည္း
၅၀%ေလာက္ေလ်ာ ့က်ေစပါသတဲ ့။ကဲ-စားလိုက္ၾကပါစို ့။
ေခ်ာကလက္
ေခ်ာကလက္ ဆိုတာက ႏွစ္သက္ေလ ့ရွိၾကတဲ ့ အစာတစ္မ်ိဳးပါ။ ေခ်ာကလက္ရဲ ့
အစာေၾကႏႈန္းေႏွးေကြး တာက ေသြးတြင္းသၾကားဓာတ္ကို
ဝုန္းခနဲထိုးတက္တာမ်ိဳးမျဖစ္ေစဘူးေပါ ့။အဲဒီေတာ ့ သၾကားလံုးေတြ
၊ေပါင္မုန္ ့အေခ်ာ အႏုေတြ၊ အာလူးေတြထက္စာရင္ ေသြးတြင္းသၾကားဓာတ္နဲ
့ပတ္သက္လို ့ ဒုကၡေပးတာနည္းပါတယ္။ ဒါေပမဲ ့ ေခ်ာကလက္
ကိုလုပ္ထားတာက တျခားအရာေတြနဲ ့ေပါင္းစပ္ထားတာမို ့ အထူးသျဖင္ ့ႏို ့နဲ
့လုပ္ထားတဲ ့ ေခ်ာကလက္ေတြမွာ ျပည္ ့ဝဆီေတြမ်ားေနတတ္ျပီး
ေသြးေၾကာေတြမွာ အႏၱရာယ္ရွိႏိုင္ပါတယ္။ အဆီမ်ားေတာ ့
ကယ္လိုရီလည္းမ်ားတာပဲေပါ ့။ တစ္ဖက္ကၾကည္ ့ျပန္ေတာ ့ ေခ်ာကလက္ အမဲက ဓာတ္တိုးဆန္ ့က်င္ပစၥည္းေကာင္း တစ္ခုျဖစ္ျပီး ေသြးတိုးေလ်ာ ့က်ေစႏိုင္ျပန္ပါသတဲ ့။ အဲဒီေတာ ့လည္း ေန ့စဥ္နဲနဲပါးပါးစားသံုးျခင္းက အက်ိဳးရွိႏိုင္ပါတယ္။
ပန္းသီး
အရည္ရႊမ္းတဲ
့ပန္းသီးတစ္ကိုက္မွာ အေရးပါတဲ ့ အာဟာရဓာတ္ေတြ ပါဝင္ေနရံုမက ကိုယ္တြင္း
ဇီဝျဖစ္စဥ္ကို တည္ျငမ္ေစတာ၊ ဆာေလာင္မႈကို ထိန္းခ်ဳပ္ေပးတာ၊ႏွလံုး
အတြက္အားျဖည္ ့ေပးတာဆိုတဲ ့ အက်ိဳးေတြရွိပါသတဲ ့။ သူ ့မွာ
သၾကားဓာတ္ပါဝင္မႈမ်ားသည္ ့တိုင္ေအာင္ ေပ်ာ္ဝင္လြယ္တဲ ့ အမွ်င္ဓာတ္
ပါဝင္ေနေတာ ့ ေသြးတြင္းသၾကားဓာတ္ကို ျပန္ထိန္းေပးထားပါတယ္။ သူ
့မွာပါဝင္တဲ ့ ဓာတ္တိုးဆန္ ့က်င္ပစၥည္း quercetin ကအစြမ္းထက္ပါတယ္။
အဲဒီဓာတ္ကို လက္ဖက္နဲ ့ၾကက္သြန္နီေတြမွာလည္း ၾကြယ္ဝတာေတြ ့ရပါတယ္။
ဒါကလည္း ပန္းနာ ရင္က်ပ္၊ႏွလံုးေရာဂါနဲ ့ကင္ဆာေရာဂါ အခ်ိဳ ့ကို
ကာကြယ္ေပးပါတယ္။ ေလ ့လာသုေတသနျပဳခ်က္ေတြ အမ်ားၾကီးအရကိုပဲ
ဆီးခ်ိဳ၊ ႏွလံုးတိက္ခိုက္ခံရမႈ ေတြအတြက္ ေကာင္းမြန္တဲ ့
အာဟာရျဖစ္ရံုမွ်မကပဲ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ပါ ေလ်ာ ့က်ေစတာမို ့ ပန္းသီးစားတဲ
့အေလ ့ ေမြးၾကပါစို ့။
အေညာင္းထိုင္ျခင္း
တစ္ေန့တာလံုးထိုင္တဲ
့အခ်ိန္မ်ားေနတဲ ့သူေတြအတြက္ ဒုကၡေပးတာက ေသြး တြင္းသၾကားဓာတ္ပါပဲ။
ကိုယ္လက္လႈပ္ရွားေနမွသာ ေသြးထဲက သၾကားဓာတ္ကို ၾကြက္သားေတြက စုတ္ယူျပီး
စြမ္းအင္အျဖစ္ ေျပာင္းလဲသံုးစြဲတာပါ။ ၾကြက္သားေတြ တစ္ေန ့တာလံုး
အသံုးမျပဳတဲ ့ အခါ သၾကားဓာတ္ေတြ စုပုံလာပါေလေရာ။ အဲဒီအခါ အဓိက ျပႆနာ (၂)
ခု ျဖစ္လာပါေတာ ့တယ္။ မသံုးပဲထားတဲ ့ သၾကားဓာတ္ေတြက
အဆီအျဖစ္ေျပာင္းသြားတာက အေၾကာင္းတစ္ခုေပါ ့။ ပိုျပိး အေရးပါတဲ ့
အေၾကာင္းကေတာ ့ ေသြးထဲမွာ သၾကားဓာတ္ ေတြမ်ားလာရင္ AGEs ဆိုတဲ ့
ျဒပ္ေပါင္းတစ္ခု ပမာဏျမင္ ့တက္လာေစတာပါပဲ။သူက အာရံုေၾကာေတြနဲ ့
ေသြးဆဲလ္ေတြကို ဒုကၡေပးတာေပါ ့။ ဆီးခ်ိဳေဝဒနာသည္ေတြ ေနာက္ဆက္တြဲအျဖစ္
ေက်ာက္ကပ္ပ်က္စီးတာ၊ အာရံုေၾကာ ထိခိုက္တာ၊ မ်က္စိကြယ္တာေတြဟာ
ဒိအခ်က္ေၾကာင္ ့ပါပဲ။ အဲဒီေတာ ့ တကူးတက မဟုတ္ေတာင္
ကိုယ္လက္လႈပ္ရွားတာ၊ လမ္းေလွ်ာက္တာေလးေတြ လုပ္ေဆာင္ေပးတာက ခုလို
ေၾကာက္စရာ အေနအထားေတြကို ေ၇ွာင္လႊဲနိုင္မွာပါ။
ေဒါသ
ေဒါသ
က က်န္းမာေရးကို အၾကီးအက်ယ္ထိခိုက္ေစတဲ ့ အေၾကာင္းတစ္ခုပါပဲ။ေဒါသေၾကာင္
့ အဝလြန္တာ၊ ဆီးခ်ိဳေရာဂါေတြေတာင္ ျဖစ္ေစပါသတဲ ့။ဒါကလည္း စိတ္ဖိအားေၾကာင္
့ထြက္လာတဲ ့ အဒရီနလင္ လို ဟိုမုန္းေတြေၾကာင္ ့ျဖစ္ရတာပါပဲ။အဲဒီ ဓာတ္ေတြက
ေသြးတြင္းသၾကားဓာတ္ျမင္ ့တက္ေစတာကိုး။ ေဒါသေၾကာင္ ့
ႏွလံုးေရာဂါ ရေစတာကလည္း အေရးၾကီးအခ်က္တစ္ခုပါပဲ။ေဒါသျဖစ္လြန္း သူေတြမွာ
endothelin ေခၚတဲ ့ ဓာတ္တစ္မ်ိဳး ျမင္ ့မားလာျပီး ေသြးေၾကာေတြြထဲမွာ
ေသြးခဲပိတ္ဆို ့မႈျဖစ္ေစတာပါပဲ။ ေနာက္တစ္ခုကေတာ ့ ေဒါသေၾကာင္ ့
ႏွလံုးခုန္ႏႈန္း ပံုမွန္ကေနေျပာင္းလဲသြားတတ္လို ့ပါပဲ။ တစ္ေန
့လံုး ေဒါသနဲ ့ ေနထိုင္ေနရသူေတြအတြက္ အသက္တိုေစမွာအမွန္ပါ။ မေက်နပ္တာ
ေတြ ေရးခ်လိုက္ပါ။(စာမူ အျဖစ္ေတာင္ပို ့လို ့ရေသး)။ မိသားစု၊
မိတ္ေဆြေတြကို ရင္ဖြင္ ့ပါ။ တျခားစိတ္ေျပေလ်ာ ့စရာ နည္းလမ္းေတြနဲ ့
အာရံုေျပာင္းလိုက္ပါ။ ေပ်ာ္ရႊင္မႈ သုေတသနျပဳခ်က္ေတြအရ
ေပ်ာ္ရႊင္ေနသူေတြမွာ ကူးစက္ေရာဂါေတြ၊ အျခားေရာဂါေတြ ျဖစ္ႏိုင္ေျခ
နည္းပါးတာေတြ ရတယ္ ဆိုပါတယ္။အဲသလို ေပ်ာ္ရႊင္ျပီး အေကာင္းျမင္ေနသူေတြမွာ
cytokines ေခၚတဲ ့ ပရိုတင္းဓာတ္ပမာဏ ျမင္ ့မားေနတတ္ျပိး
ကိုယ္ခံအားစနစ္ပိုေကာင္းတာ၊ ေရာဂါေတြကို တိုက္ခိုက္ႏိုင္တာ ေတြ ့ရပါတယ္။ အေကာင္းျမင္
ေပ်ာ္ရႊင္ ေနသူေတြအေနနဲ ့ အစားအေသာက္အေနအထိုင္ပါ မွန္ကန္ တက္ၾကြျပီး
ေသြးတြင္း သၾကားဓာတ္ေတြပါ ေလ်ာ ့နည္းတာေတြ ့ရပါတယ္။
အိပ္စက္ျခင္း
အိပ္ခ်ိန္နည္းပါးတာ၊
အိပ္ေရးမဝတာက က်န္းမာေရးကို ဒုကၡေပးတပါပဲ။ဆာေလာင္မႈကို ထိန္းခ်ဳပ္တဲ ့
leptin ဟိုမုန္းေလ်ာ ့နည္းေစျပီး ပိုစားတတ္ေစပါသတဲ ့။ေနာက္ျပီး
စိတ္ဖိစီးမႈဆိုင္ရာ ဟိုမုန္းေတြ ပိုထြက္လာေစတာမို ့
ေသြးတြင္းသၾကားဓာတ္ျမင္ ့မားေစျပန္ပါတယ္။ေနာက္ထပ္ ေလ ့လာမႈေတြအရလည္း
တစ္ေန ့ (၇) နာရီထက္ ေလ်ာ ့ျပီးအိပ္စက္သူေတြမွာ ႏွာေစးေခ်ာင္းဆိုး
အေအးမိတာေတြ(၃)ဆ ပိုျပီးျဖစ္ႏိုင္ေျခရွိပါသတဲ ့။ အိပ္ေရးဝတာ
မဝတာကေတာ ့ အိပ္ခ်ိန္နဲ ့သိပ္ထပ္တူမက်လွပါဘူး။တစ္ဦးနဲ ့တစ္ဦး
မတူၾကပါဘူး။ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ပံုမွန္ အိပ္ေရးဝမဲ ့အိပ္ခ်ိန္ေတာ ့
လိုအပ္ပါတယ္။ အေလ ့အက်င္ ့ျဖစ္ေနရပါမယ္။ သံပတ္ေပးျပီး
ႏိုးထေနရတာခ်ည္းဆိုလည္း အိပ္ေရးမဝတဲ ့ ျပႆနာခံစားရတတ္ပါတယ္။ တစ္ေန ့ (၇)
နာရီ၊(၈) နာရီေတာ ့ အိပ္စက္ခ်ိန္လိုအပ္ပါတယ္။
တင္ျပခဲ ့တဲ ့ အထဲက ေျပာင္းလဲဖို ့လိုအပ္တဲ ့ အမူအက်င္ ့ေတြ ၊ အသစ္
စတင္သင္ ့တယ္လို ့ ယူဆတဲ ့ အမူအက်င္ ့ေတြ ေတြ ့မိပါရဲ ့လား။ ေျပာင္းလို
့ေကာင္းမယ္ဆိုရင္ ေျပာင္းၾကည္ ့ၾကရေအာင္။ မိႈင္း(ေဆး-၂)
https://www.facebook.com/notes/ko-hmine/ မွကူးယူတင္ျပပါသည္။
