စိတ္ေရာဂါ

ျပင္ပေလာကမွွာ သြားလာလွဳပ္ရွားေနတာ နဲနဲပါးပါးေတာ့ လႊမ္းမိုးမူရွိမွာပဲေနာ္။ သို႔ေသာ္ အခ်ိန္ျပည့္ ျပင္ပေလာက ကပဲ ကိုယ့္စိတ္ကို အျပည့္ေနရာယူထားမယ္ဆိုရင္
ကိုယ့္စိတ္ကို ျပန္သိဖို႔ မၿဖစ္ႏိုင္ေတာ့ဘူး။

အခုေခတ္မွာ အဲဒီၿပႆနာ၊ အဲဒီဒုကၡ၊ အဲဒီအႏၱရာယ္ အင္မတန္ၾကီးလာတယ္။
အခုေခတ္ ပစၥည္းအဆန္းေတြ တိုးပြားလာတာကေတာ့ တကယ္ အ့ံၾသစရာ ေကာင္းပါတယ္။
တိုးတက္မူေတြက လိုက္လို႔ေတာင္ မမွီပါဘူး။ အဲဒီပစၥည္းအဆန္းေတြက ကိုယ့္ဘဝထဲမွာ ေနရာ
ဝင္ယူလိုက္တယ္ေနာ္။

အာရံုအမ်ိဳးမ်ိဳးေတြ၊ impression အမ်ိဳးမ်ိဳးေတြ၊ မွားယြင္းေနတဲ့ အေတြးအေခၚ အယူအဆေတြ၊
values ထားတာေတြ၊ သေဘာထားေတြ၊ မဟုတ္တာေတြ အဟုတ္လုပ္ျပတယ္။
မေကာင္းတာကို အေကာင္းလို႔ထင္ေအာင္ လုပ္ျပတယ္။ အဝတ္နဲ႔ ႂကြားမယ္။ အစားနဲ႔ႂကြားမယ္။
အေသာက္အမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ႂကြားမယ္။ ဒါေတြပဲအားေပးေနတာေနာ္။

ကိုယ့္ဟာကိုယ္ ဘာကို တန္ဖိုးထားသလဲဆိုတာ သိပ္မသိေတာ့ဘူး။
အမ်ားေနာက္ကို လိုက္ေနၾကတာ။အမ်ားလုပ္သလို လုပ္ေနၾကတာ။

အဲဒီမွားယြင္းတဲ့ impressions ေတြက စိတ္ထဲမွာ ေနရာယူလိုက္တယ္။ ကိုယ့္စိတ္ကို ကိုယ္ျပန္ၾကည့္ၿပီး စိတ္ဝင္စားေနဖို႔ကို အခြင့္အေရးမေပးဘူး။ စိတ္ကို ျဖားေယာင္းေသြးေဆာင္ၿပီးေတာ့ အဲဒီမဟုတ္ တာေတြဘက္ကိုပဲ လွည့္ေပးလိုက္တယ္။ သူတို႔က ဆြဲေဆာင္သြားတာ။ အက်င့္ပါသြားရင္ စြဲတယ္ေနာ္။

ဒါေတြက လူေတြကို ဗဟုသုတေတာ့ ျဖစ္ေအာင္လုပ္ေပးတယ္။
ျပင္ပေလာကနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ဗဟုသုတႂကြယ္ဝေအာင္ေတာ့ သူတို႔ အထိုက္အေလ်ာက္ေပးမယ္။

တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပဲ သူတို႔မ်ားရင္ မ်ားသေလာက္ ဘာျဖစ္မလဲဆိုေတာ့ ကိုယ့္ရဲ့ အတြင္းေလာက၊ ကိုယ့္စိတ္ကို ျပန္သိမူကို အေမွာင္ခ်လိုက္သလို ျဖစ္သြားတယ္။ ေမွာင္သြားတယ္။ ေနာက္ဆံုးက်ေတာ့ ကိုယ့္စိတ္ကို ကိုယ္လံုးလံုးမသိတဲ့သူ ျဖစ္သြားတယ္။ အဲသလိုၿဖစ္ေနတဲ့သူေတြ America မွာ အင္မတန္မ်ားတယ္။ absent-minded (သတိလက္လြတ္) ေတာ္ေတာ္ျဖစ္တယ္။ ကိုယ့္စိတ္ကို ကိုယ္လံုးဝမသိဘူး။ ဒါဟာ တကယ့္စိတ္ေရာဂါ ျဖစ္ပါတယ္။

သတိ၊သမာဓိနဲရင္ စိတ္ေရာဂါ ျဖစ္တယ္။ ကိုယ္က်င့္တရား၊ သီလပ်က္စီးရင္ စိတ္ေရာဂါျဖစ္တယ္။
ေမတၱာ၊ ကရုဏာ ေခါင္းပါးရင္ စိတ္ေရာဂါ ျဖစ္တယ္။

သတိ၊ သမာဓိ၊ ေမတၱာ၊ ကရုဏာ၊ မုဒိတာ၊ ဥေပကၡာ ဒါေတြဟာ စိတ္ကို က်န္းမာေစတယ္။

ကိုယ္ျဖစ္ေနပံုေတြကို ေသေသခ်ာခ်ာ သတိထားဖို႔ အင္မတန္ အေရးၾကီးတယ္။ ကိုယ့္ရဲ့ inner world ကို
ကိုယ္သိဖို႔ အထူးၾကိဳးစားဖို႔႔ လိုတယ္။ အခ်ိန္ရွိတုန္းမွာ ၾကိဳးစားထားမွ။

စိတ္ဓါတ္နဲ႔အသိဉာဏ္ကို တိုးတက္ေစတဲ့ သတိ၊သမာဓိ ပိုေကာင္းလာေအာင္ ေလ့က်င့္မူကို
လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက အေၾကာင္းတစ္ခုခုေၾကာင့္ မလုပ္ျဖစ္ၾကဘူး။
ဒါကိုေတာ့ လုပ္ျဖစ္ေအာင္ ၾကိဳးစားဖို႔လိုတယ္။

- (ဆရာေတာ္ဦးေဇာတိက)

"ခ်ိဳင္းေခြၽးနံ႕နံျခင္း နဲ႕ တစ္ေနကုန္ shoe ၾကာရွည္စြာစီးထားရတာေၾကာင္႕ ေျခေထာက္အနံ႕နံျခင္း"

လူဆိုတာ "အပုပ္ေကာင္ရုပ္ေဆာင္" ဆိုတာၾကားဖူးၾကမွာပါ ။ တကယ္ကို လည္း ဒီအတိုင္း အဟုတ္ပါပဲေနာ္ ။ စမ္းသပ္တဲ့ သေဘာနဲ႕ မနက္မိုးလင္းကတည္းက မ်က္ႏွာမသစ္ သြားမတိုက္ ေရမခ်ိဳးဘဲ တစ္ေနကုန္ ဒီအတိုင္းေနၾကည့္တဲ့အခါ ပိုျပီးသိသာထင္ရွားလာပါလိမ့္မယ္ ။ ကိုယ္ခႏၶာမွာရွိတဲ့ အေပါက္ မ်ားကထြက္လာတဲ့ ေခြၽးေတြ ၊အညစ္အေၾကးေတြ ၊ အနံ႕အသက္ေတြေၾကာင့္ ကိုယ္႕အနံ႕ေတာင္ မွကိုယ္မခံႏိုင္ပါဘူး ဆိုတာမ်ိဳးခံစားမိၾကမွာပါ ။

လူတိုင္းမွာ ေန႕စဥ္နဲ႕အမွ်လႈပ္ရွားသြားလာေနၾကရတဲ့အတြက္ ေခြၽးထုတ္ဂလင္းေတြ ကေနျပီး ေခြၽးထြက္ တယ္ ဆိုတာေတာ့ ပုံမွန္ျဖစ္စဥ္တစ္ခုပါပဲ ။ အဓိကအားျဖင့္ ခ်ိဳင္းၾကား ၊ ေခါက္ျပီးရွိေန တဲ့ ကိုယ္ခႏၶာ အစိတ္ အပိုင္းေတြ ဥပမာ ။ ဒူးေခါင္းၾကား ၊ ေပါင္ျခံ နဲ႕ ေျခေခ်ာင္းၾကားကေနရာေတြမွာ ေခြၽးေတြထြက္လာ ၊ အညစ္အေၾကးေတြစုပုံ ၊ အဲဒီကတစ္ဆင့္ ဘက္တီးရီးယား နဲ႕ မိႈေတြျဖစ္ လာျပီး အေရျပားမွာရွိတဲ့ အနံ႕ဆိုးေတြမျဖစ္ေအာင္ထိန္းထားတဲ့ အက္စစ္ပမာဏကို ေျပာင္းလဲသြားေစတဲ့အတြက္ ကိုယ္ခႏၶာ အနံ႕အသက္ေတြဆိုးရြားလာကာ မိမိကိုယ္တိုင္ ေရာ ကိုယ္နဲ႕ဆက္ႏြယ္တဲ့ ပတ္ဝန္းက်င္ကိုပါ အေႏွာက္အယွက္ ေပးသလိုျဖစ္လာေစပါတယ္ ။ ေလဝင္ေလထြက္မေကာင္းတဲ့ အလုံပိတ္ အခန္းထဲမွာေရာက္ေနရတဲ့အခါ ၊ လူအမ်ားၾကီးတိုး ေဝွ႕တန္းစီေနရတဲ့အခါ ၊ အဲဒီလို အနံ႕အသက္ဆိုးတဲ့ လူေတြနဲ႕ေတြ႕ရျပီးဆိုရင္ေတာ့ ( ကြၽန္မ တကၠသိုလ္ပထမႏွစ္တုန္းက practical partner က အဲဒီလိုလူမ်ိဳးျဖစ္ခဲ့တာမို႕ကိုယ္ေတြ႕နဲ႕ယွဥ္ျပီးေျပာတာ... ) ေသခ်င္ေစာ္နံေလာက္ေအာင္စိတ္ပ်က္ရေတာ့တာပါ ။

ဒါေၾကာင္႕ ဒီေန႕မွာေတာ့ အထူးသျဖင့္ "ခ်ိဳင္းေခြၽးနံ႕နံျခင္း နဲ႕ တစ္ေနကုန္ shoe ၾကာရွည္စြာ စီးထားရတာေၾကာင္႕ ေျခေထာက္အနံ႕နံျခင္း" အဲဒီအေၾကာင္းနဲ႕ပတ္သက္ျပီး လြယ္ကူ႐ိုးရွင္း တဲ့ေျဖရွင္း နည္းေလး ကို သူငယ္ခ်င္းေတြကိုေျပာျပခ်င္မိတဲ့စိတ္ေလးျဖစ္လာတာ မို႕ ကြၽန္မသိ သေလာက္ေလးေဝ မွ်ေပးလိုက္ပါတယ္ ။

သဘာဝပစၥည္း တစ္မ်ိဳးျဖစ္တဲ့ "ေက်ာက္ခ်ဥ္ " ( Alum ) ကို လူတိုင္းသိၾကမွာပါ ။ၾကည္လင္ေနတဲ့ သဘာဝပုံေဆာင္ခဲေလးေပမယ္႕ သူ႕ရဲ့ထူးျခားလွတဲ့အစြမ္းသတၱိေတြကေတာ့ မနည္းပါဘူး ။

၁။ေရကိုသန္႕ရွင္းစင္ၾကယ္ေစတယ္ ။
၂။ ေဆးဝါးတစ္ခ်ိဳ႕မွာ အသုံးျပဳႏိုင္တယ္ ။ ( ကြၽန္မတို႕ ျမန္မာပရေဆးေတြမွာအျမဲပါေလ့ရွိပါတယ္ ။ )

၃။ အေရျပားနဲ႕ပတ္သက္လို႕ ဆိုးရြားတဲ့ခ်ိဳင္းေခြၽးနံ႕ နဲ႕ ေျခေထာက္အနံ႕အသက္ဆိုးရြားျခင္းေတြအတြက္ ၂၄ နာရီပတ္လုံး ရာႏႈန္းျပည့္ အနံ႕အသက္ကင္းစင္ေအာင္စြမ္းေဆာင္ေပးႏိုင္ပါတယ္ ။ ေနာက္ျပီး မုတ္ဆိတ္ရိတ္တဲ့အခါ အေရျပားမွာ ဒဏ္ရာတဲ့အခါ ေသြးထြက္တာရပ္ေအာင္ ၊ အနာက်က္ျမန္ေအာင္ လည္းျပဳလုပ္ေပးႏိုင္သလို ေျခဖေနာင့္ ေျခာက္ျပီးအက္ကြဲတာေတြေလ်ာ့ပါးသြားေအာင္ မျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္ေပးႏိုင္ပါတယ္ ။ ေနာက္တစ္ခုအေနနဲ႕ အင္းဆက္ပိုးမႊားေတြကိုက္ျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ အေရျပားယားယံျခင္းကိုလည္း သက္သာေပ်ာက္ကင္းေစႏိုင္ပါတယ္ ။

ဘယ္လိုအသုံးျပဳရမလဲဆိုရင္ ... လြယ္လြယ္ေလးပါပဲေနာ္ ။
ေက်ာက္ခ်ဥ္ အတုံးလိုက္ကို ေက်ာက္ျပင္မွာ ေရနဲ႕ေသြးျပီး ထြက္လာတဲ့ အရည္ ကို ခ်ိဳင္းၾကား ၊ ကိုယ္ခႏၶာ နဲ႕ ေျခေခ်ာင္းေတြၾကားမွာလိမ္းႏိုင္ပါတယ္ ။ ဒီလိုမွမလုပ္ခ်င္ရင္ေတာ့ ေက်ာက္ခ်ဥ္ အတုံးလိုက္ ကို ပုလင္းတစ္ခုထဲမွာ ေရစိမ္ထားျပီး သို႕မဟုတ္ ေက်ာက္ခ်ဥ္ ကိုအမႈန္႕ၾကိတ္ ျပီးေရေဖ်ာ္ျပီးရင္ Spray ဘူးေလးထဲထည့္ျပီး လိုအပ္တဲ့ေနရာေတြကိုဖ်န္းျပီးသုံးရင္လည္းအဆင္ေျပပါတယ္ ။ အလွကုန္ေတြ ထဲမွာ လည္း ( ကြၽန္မေတြ႕ဖူးတာက ယိုးဒယားကလာတဲ့ Alum Deodorant Stick ပါ။ ) Alum Deodorant Roll on ေလးေတြကိုရွာဝယ္ျပီးသုံးႏိုင္ပါတယ္ ။အဲဒါသုံးျပီးရင္ ႏွစ္သက္ရာ ေရေမႊး တစ္မ်ိဳးမ်ိဳးကို အသုံးျပဳႏိုင္ ပါတယ္ ။

ဒါဆို ေခြၽးနံ႕ဆိုးေတြ တစ္ေန႕တစ္ျခား တစ္ျဖည္းျဖည္း သက္သာေပ်ာက္ကင္းသြားတာ ၊ခ်ိဳင္းေခြၽးနံ႕က သက္သက္ ေရေမႊးနံ႕ကသက္သက္ၾကီး ျဖစ္မေနေတာ့တာကို သူငယ္ခ်င္းတို႕ ေျပာင္းလဲ ခံစားမိလာ ပါလိမ့္ မယ္ ။ ေခြၽးနံ႕ျပင္းတဲ့သူေတြလိုက္နာသင့္တာေလးကေတာ့ အနံ႕ျပင္းတဲ့ အစားအစာေတြ ကိုစားေသာက္ျခင္း မွေရွာင္ၾကဥ္ေပးဖို႕ပါပဲ ။ ဒီလိုဆိုရင္ ကိုယ္တိုင္သာမက ကိုယ္႕ရဲ့ပတ္ဝန္းက်င္ကိုပါ အဆင္တေျပရွိသြားေစမွာအေသအခ်ာပါပဲေနာ္။

ကဲ ... သူငယ္ခ်င္းတို႕ လိုအပ္ရင္စမ္းသုံးၾကည့္ပါလား ။ အဆင္ေျပသြားေအာင္ေလ ။

***သူငယ္ခ်င္းမ်ားအားလုံးပဲ က်န္းမာေရးဗဟုသုတအသိပညာမ်ားျဖင့္ ေပ်ာ္ရႊင္က်န္းမာေသာဘဝကိုတည္ေဆာက္ႏိုင္ၾကပါေစရွင္ ။***
ေမတၱာျဖင့္
လင္းလက္ၾကယ္ရဲ့အေတြးသံစဥ္
(၇႕၁၁႕၂၀၁၃)

“ အေၾကြးျပန္ေတာင္းနည္း ”

အေၾကြး အေပးလြယ္သေလာက္ ေတာင္းရခက္တယ္ ယူရင္ျပံဳးျပီး ျပန္ေပးရတဲ့အခါမုန္းတတ္တယ္ ေပးတဲ့သူေရာ ယူတဲ့သူေရာ ပူေလာင္တယ္ အေၾကြးတကာ့အေၾကြးထဲမွာ သံသရာေၾကြးက ဆပ္ကိုဆပ္ရမယ္ သူတပါးကိုလုပ္ခဲ့သမွ် ကုိယ္ျပန္ဆပ္ရမယ္ သူတပါးကို စိတ္ဆင္းရဲမႈေပးရင္ကိုယ္လည္းျပန္စိတ္ဆင္းရဲရမယ္ သူတပါးကို ငိုေၾကြးေအာင္လုပ္ရင္ ကိုယ္လည္းျပန္ငိုေၾကြးရမယ္ အဲဒါေလာကၾကီးရဲ႕ “ အေၾကြးျပန္ေတာင္းနည္း ” ပဲ ။ သက္တန္႔ခ်ိဳ